กิจกรรมสื่อการเรียนการสอนผ่านเทคโนโลยีทางการศึกษา

สมุนไพรป้องกันและกำจัดศัตรูพืช

สมุนไพร คือ พืชทั้งสดและแห้งที่ยังมิได้แปรรูปที่มีคุณสมบัติทางยา

สมุนไพรป้องกันและกำจัดศัตรูพืช คือ พืชทั้งสดและแห้งที่ยังมิได้แปรรูปที่มีคุณสมบัติใช้ในการ

ป้องกันกำจัด หรือควบคุมศัตรูพืชได้

พิษของสมุนไพรที่มีต่อศัตรูพืช

๑. มีพิษฆ่าศัตรูพืชโดยตรง เมื่อศัตรูกินหรือได้รับสมุนไพรเข้าสู่ร่างกาย แล้วทำให้แมลงตาย

๒. มีผลต่อการทำงานของระบบประสาทของศัตรูพืช ทำให้ศัตรูพืชเป็นอัมพาตและตาย เช่น ยาสูบมีสารนิโคติน สะเดา มีสารอะซาดิแรคติน ฯลฯ

๓. มีผลต่อระบบหายใจ ทำให้ศัตรูพืชขาดออกซิเจน และตาย เช่นดอกไพรีทรัม(เบณจมาศ) มีสารไพรีทริน

มีพิษทำให้พฤติกรรมศัตรูพืชเปลี่ยนไปเมื่อ ศัตรูพืชกิน หรือ ได้รับสมุนไพรเข้าไปแล้วทำให้พฤติกรรมศัตรูพืชเปลี่ยนไปได้หลายรูปแบบเช่น

๑. ยับยั้งการกินอาหาร

๒. ยับยั้งการเจริญเติบโต

๓. ยับยั้งการการสร้างฮอร์โมน

๔. ลดการวางไข่ และการฟักไข่

๕. เป็นสารขับไล่ หรือดึงดูดศัตรูพืช

ข้อดีของสมุนไพร

๑. ปลอดภัยต่อคนและสัตว์เลี้ยง

๒. ไม่ก่อให้เกิดมลเป็นพิษ หรือสารพิษตกค้าง

๓. ศัตรูพืชสร้างความต้านทานน้อยกว่าสารเคมี

๔. เป็นพิษต่อศัตรูพืชหลายด้าน แต่เป็นพิษต่อศัตรูธรรมชาติน้อย

๕. หาง่าย ประหยัด ราคาถูก สามารถเตรียมเองได้

การใช้สมุนไพรป้องกันและกำจัดศัตรูพืช การใช้สมุนไพรป้องกันและกำจัดศัตรูพืชนั้น เราจะต้องรู้จัก

๑. ศัตรูพืชที่เราจะทำการควบคุม

๒. สมุนไพรชนิดไหนสามารถควบคุมได้บ้าง

๓. รู้จักวิธีการใช้สมุนไพรแต่ละชนิด

การสกัดสารจากสมุนไพร

การหมัก เป็นการหมักสมุนไพรด้วยตัวทำละลาย เช่น น้ำ

การกวนหรือปั่น เป็นการสกัดสมุนไพรด้วยการหมุนแรงๆ หรือการปั่น มาช่วยให้สารจากสมุนไพร

ออกมาได้เร็วขึ้น แต่มีข้อควรระวังเนื่องจากจะเกิดความร้อน

การฉีดพ่นสารจากสมุนไพร

๑. ควรฉีดพ่นในตอนเย็น

๒. ฉีดพ่นทันทีที่สำรวจพบว่ามีการระบาดของศัตรูพืช

๓. ต้องใส่สารจับใบเพื่อให้การใช้มีประสิทธิภาพดีขึ้น ประสิทธิภาพของสารจับใบ เพื่อลดแรงตึงผิว

๔. ฉีดบ่อยๆ เพิ่มความถี่ เมื่อสำรวจพบศัตรูพืช

๕. การนำไปใช้ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ในการผลิตพืช

ตัวอย่างสมุนไพรป้องกันและกำจัดศัตรูพืช

สะเดา

ประโยชน์ : กำจัดแมลงศัตรูพืช เช่นหนอนผีเสื้อ หนอนด้วง ขับไล่แมลง เพลี้ยอ่อน แมลง หวี่ขาว

วิธีใช้ : ๑. เมล็ดแก่ ประมาณ ๑ กก. บดและในน้ำ ๑ ปี๊บนาน ๑ คืน กรองเอาน้ำไปฉีดฆ่าแมลงหรือไล่แมลงได้หลายชนิด

๒. ใบสด ๑-๒ กก.บดแช่น้ำ ๑ ปี๊บนาน ๑ คืน กรองเอาน้ำฉีดไล่แมลง เนื่องจากใบสะเดามีกลิ่นฉุนรุนแรง

ส่วนที่ใช้ : ใบ เมล็ด

กลอย

ประโยชน์ : มีประสิทธิภาพสูงในการฆ่าแมลง, เพลี้ยอ่อน, แมลงทั่วไป, เหา , ใช้เบื่อปลา

วิธีใช้ : โขลกหัวกลอย ๑ กก. แช่ในน้ำ ๑ ปี๊บ (๑-๒ คืน)

ส่วนที่ใช้ : หัว

ขมิ้นชัน

ประโยชน์ : ขับไล่และกำจัดแมลงเช่น ด้วงงวง ด้วงถั่วเขียว แมลงวัน ฯลฯ

วิธีใช้ : โขลกขมิ้นชัน ๑-๒ กก. แช่ในน้ำ ๑ ปี๊บ ค้างคืน

ส่วนที่ใช้ : เหง้า แง่ง

ขอบชะนางขาว

ประโยชน์ : ฆ่าหนอน ฆ่าเหา ฆ่าแมลง

วิธีใช้ : โขลกทั้งต้น ๑-๒ กก. ใส่ลงในน้ำ ๑ ปี๊บ นำไปต้ม...น้ำต้มขอบชะนางใช้ฆ่าหนอนและแมลงได้ดี

ส่วนที่ใช้ : ทั้งต้น

ข่าเหลือง

ประโยชน์ : ใช้เป็นสารไล่แมลง และใช้ผสมกับสะเดา ตะไคร้หอมกำจัดแมลงศัตรูพืช

วิธีใช้ : 1) ตำข่า 200 กรัม เมล็ดสะเดา 200 กรัม ตะไคร้หอม 200 กรัม แช่ผสม กันในน้ำ 20 ลิตร

2) สารสกัดที่ได้ 1 ลิตรผสมน้ำ 1 ปี๊บ ฉีดฆ่าแมลงศัตรูพืช

ส่วนที่ใช้ : เหง้า

ดองดึง

ประโยชน์ : ฆ่าแมลงศัตรูพืช ฆ่าไรไก่ เหา ฆ่าเชื้อรา และแบคทีเรีย

ส่วนที่ใช้ : เง้า เมล็ด

วิธีใช้ : 1) นำเหง้า 2 กก.บดแช่ในน้ำ 1 ปี๊บ ฉีดพ่นฆ่าแมลงศัตรูพืชได้หลายชนิด

2) ใช้เมล็ด 1 กก.บกแช่น้ำ 1 ปี๊บ

ตะไคร้หอม

ประโยชน์ : ใช้ขับไล่แมลง และล่อแมลงวันตัวผู้

วิธีใช้ : 1) ตะไคร้หอมใช้ผสมกับน้ำมันอื่น ฉีดพ่นไล่แมลงศัตรูพืชน้ำมัน

2)ใบสดแก่จัด 4 กก. หัวข่าสด 4 กก. ใบสะเดาสด 4 กก. บดรวมกันแช่ใน น้ำ 2 ปี๊บ 1 คืน กรอง เอาน้ำเป็นหัวเชื้อ...เวลาใช้ นำหัวเชื้อ 10 ช้อนแกงผสมน้ำ 20 ลิตร ฉีดกำจัดแมลงในผัก ข้าว และ ไม้ผล

ส่วนที่ใช้ : ต้น ใบ

น้อยหน่า

ประโยชน์ : ด้านการเกษตร เป็นพิษกับด้วง ด้วงปีกแข็ง เพลี้ยอ่อนแมลงวัน มวนปีกแข็ง

วิธีใช้ : นำเมล็ด 1 กก. ตำหรือบดแช่ค้างคืนในน้ำ 1 ปี๊บ ใช้ฉีดพ่นฆ่าแมลง และเหา

ข้อควรระวัง : ระวังไม่ควรให้ถูกลูกตา เปลือกตา ริมฝีปาก ละรูจมูก เพราะอาจทำให้เกิดอาการแสบร้อน ถึงขั้น ตาบอด

ส่วนที่ใช้ : เมล็ด ใบ

หนอนตายหยาก

ประโยชน์ : กำจัดแมลงศัตรูพืช เช่นหนอนผีเสื้อ หนอนด้วง ฯลฯ

วิธีใช้ : ใช้รากประมาณ 1 กก. ตำให้ละเอียด แช่ในน้ำ 1 ปี๊บ นาน 1 คืน กรองเอาน้ำฉีดพ่นฆ่าแมลงศัตรูพืช ฆ่าเหา ฆ่าหนอน และลูกน้ำ

ส่วนที่ใช้ : ราก

ว่านน้ำ

ประโยชน์ : ป้องกันกำจัดเชื้อรา แบคทีเรีย และยังป้องกัน ขับไล่แมลงทุกชนิดได้ผลดีมาก

วิธีใช้ : ทุบเหง้าประมาณ 1 กก. แล้วนำมาหมักในน้ำ 1 ปี๊บนาน 1 คืน กรองเอาน้ำไปฉีดฆ่าแมลงหรือไล่แมลงได้หลายชนิด นอกจากนี้ยังใช้กำจัดโรคที่เกิดจากเชื้อรา และแบคทีเรียได้อีกด้วย

ส่วนที่ใช้ : เหง้า

ยาสูบ